Foulards

---

Je bank verdient een deken!

Het is helemaal hip tegenwoordig, lekker met een dekentje op de bank. Het is warm, knus, en het scheelte energie en dus geld. Win-win-win dus. Maar denkt u dan ook aan uw bank, en dat die ook wel eens een dekentje verdient?

Inhoudsopgave

Sjaaltje
Tiramisu
Sofa
Omslagdoek
Weten
Luizen
Quilt
Mongolië
Herdenking
Kleedje
Leuk
Keuzes
Verjaardag
Viezigheid
Geen kachel
Conclusie

 

Sjaaltje

Een dekentje voor je bank. Ja, ik ben echt serieus. Een bank staat daar ook maar de hele dag, in de zon, in de kou, kinderen er op, honden er overheen. Er wordt op de bank gegeten, gelegen, geslapen, gespeeld, en nog veel meer. En die bank staat daar maar. Om er nou voor te zorgen dat ‘ie een beetje in orde blijft, kun je er bijvoorbeeld een bankhoes over spannen. Hartstikke makkelijk. Maar soms wil je toch iets anders, misschien iets losser. En dan is een dekentje wel lekker. Of beter; een foulard. Of nog beter; een sjaaltje.

Tiramisu

Uh, wat? Nou, een sjaaltje. Ik zal het even uitleggen. Ik heb het zoals ik al zei over een foulard. Maar als je dan op gaat zoeken wat zo’n buitenlands leenwoord betekent, dan kom je soms voor verrassingen te staan, en soms is het ook heel simpel. Neem nou het woord paraplu? Dat is gewoon de Nederlandse versie van het Franse woord ‘paraplui’. Oftewel, afweer tegen regen. Dat is dan wel weer logisch toch? Nog een leuke, maar dan uit het Italiaans; tiramisu. Dat is een samengesteld woord, met Tira, van het werkwoord tirare, Mi en Su. Tira is dan dus trek, mi is mij, en su is op. TiraMiSu. Met andere woorden, ‘trek me op’, ‘beur me op’, ‘maak me blij’. Nou, als je het nog nooit gegeten hebt, dat Italiaanse toetje, doe het dan snel een keer. Want je wordt er inderdaad wel blij van!

Sofa

Terug naar het sjaaltje. Als je op websites met etymologische uitleg of op wikipedia opzoekt wat foulard betekent, of waar het vandaan komt, dan vind je dus dat een foulard eigenlijk een sjaaltje is. Het schijnt te komen van een woord voor een Franse halsdoek of omslagdoek. Ook nog even snel uitleggen dan; etymologisch. Etymologie is de wetenschap die de herkomst en geschiedenis van woorden bestudeert. Best leuk om eens in te duiken hoor! Wist je bijvoorbeeld dat het Nederlandse woord koffie komt van het Arabische woord ‘qahwa’. En meubel-gerelateerd; sofa komt ook uit het Arabisch, van het woord ‘suffa’, voor onder andere kussen.

Omslagdoek

De foulard dus. Geen idee hoe dat woord van zo’n sjaaltje naar zo’n grote doek die over een bank gedrapeerd wordt is overgegaan. Dat is dan dus niet zo snel te vinden in ieder geval. Het zal vast te maken hebben met het feit dat de oorspronkelijke foulard een soort omslagdoek was, die mensen om hun hals droegen. Als je op foulard zoekt, dan zie je allerlei oude plaatjes van Franse edelen, maar ook van Franse soldaten, met een halsdoek dus. En eigenlijk is onze foulard ook een soort omslagdoek, toch? Een omslagdoek voor een bank. Of een dekentje, net als jij als je op de bank zit. Lekker man!

Weten

Wist je trouwens dat foulards ook een andere naam hebben? Want je begrijpt natuurlijk wel dat de gemiddelde Engelsman het woord foulard niet uit z’n strot kan krijgen. En dus hebben zij weer wat anders verzonnen. In het Engels hebben ze het dan niet over een foulard, maar over een quilt. Vind ik best een leuk woord. Quilt. Maar ja, dan komt mijn obsessie weer om de hoek de kijken, ik wil altijd alles weten. Ik ben zo’n type dat als er in een film of serie over iets gesproken wordt wat ik niet ken, bijvoorbeeld een gebouw of een gebeurtenis, dan zoek ik dat gelijk op. Want ik wil dat weten. Onzin, dat weet ik dan ook wel, maar ja, wat doe je er aan. De quilt dus, waar komt dat woord vandaan?

Luizen

Nou, quilt komt van het Latijnse woord ‘culcita’, wat bolster of kussen betekent. Het woord quilt zelf duikt voor het eerst op in teksten uit Engeland, uit de 13e eeuw. Het vroegste ‘quilten’ werd gedaan om van die overtrekken voor je bed te maken: zeer mooie quilts worden vaak genoemd in middeleeuwse inventarissen en ze werden vaak familiestukken. Die gingen dus echt van generatie op generatie over, soms kregen ze ook gewoon een naam. Echt waar! Maar laten we dan trouwens wel even hopen dat ze af en toe ook nog gewassen worden. Ook al praten we over de middeleeuwen, dat zullen ze zelf toch ook wel bedacht hebben? Zou minder leuk zijn als jij de luizen van je ouders erft, toch? Of van je grootouders, of van diens ouders. Gatverdakke!

Quilt

Maar wat betekent het nou eigenlijk, quilten? Of moet ik zeggen ‘wat houdt het nou eigenlijk in’? Quilten is dus een methode om lagen stof aan elkaar te naaien. Hoewel er enkele variaties zijn, betekent een quilt meestal een overtrek gemaakt van twee lagen stof met een laag vulling (watten) ertussen, bij elkaar gehouden door stiksels. De steken zijn meestal gebaseerd op een patroon of ontwerp. En inmiddels is het dus algemener geworden, het begrip quilten. Het staat nu voor dekens, plaids, overtrekken die op die manier gemaakt zijn. Dat is dus de quilt. En tegelijk eigenlijk ook de foulard. Of beter gezegd, de Engelsen en Amerikanen noemen een foulard dus een quilt, maar eigenlijk is het niet helemaal hetzelfde. Een foulard is dan misschien een quilt, maar een quilt is niet een foulard. Bent u er nog?

Mongolië

De geschiedenis van het quilten, de techniek bedoel ik dan dus, gaat in ieder geval ver terug, heel ver terug. Er werd al vroeg druk gequild in de Middeleeuwen in Europa, maar ook in India en het Verre Oosten konden ze er wat van. Door de geschiedenis heen zijn er vele schitterende voorbeelden van magnifieke middeleeuwse quilts bewaard gebleven, die in allerlei teksten al genoemd worden. Moet je je voorstellen, dan ging het over lord die of lady hupsakee, en over het kasteel, en dus over de quilts. Zo belangrijk waren die dingen kennelijk. Maar er zijn ook quilts van nog veel eerder. De oudste quilt die we kennen, is ooit gevonden in een grot in Mongolië. Deze bijzondere quilt is meer dan 2000 jaar geleden gemaakt, dus die ruikt waarschijnlijk niet zo heel fris meer.

Herdenking

Dan nog een heel ander soort Quilt, een hele bijzondere. Begin jaren 1980 leerde de wereld het nieuwe aidsvirus kennen. Wie slachtoffer werd van het virus, kreeg de ziekte HIV en werd ongeneeslijk ziek, genezing was eigenlijk onmogelijk. En op HIV rustte een groot taboe. Daarom riep aids activist Cleve Jones in 1985 in San Francisco de mensen op om de namen van aidsslachtoffers publiek zichtbaar te maken, om hen te herdenken en aandacht voor de ziekte te vragen. Zo ontstonden de aids memorial quilts. Het zijn lappendekens die bestaan uit losse panelen die meestal aan elkaar worden genaaid. Elke quilt is een persoonlijk herdenkingsdoek voor iemand die gestorven is aan de gevolgen van aids. Het heet vaak ook wel een namendoek.

Kleedje

En nu komt het, die vormen samen dus een gigantisch kunstwerk. Er wordt wel gezegd dat deze samengestelde quilt, van al die namendoeken dus, het grootste ‘community art’ kunstwerk ter wereld is. Inmiddels is die Amerikaanse Quilt al zo enorm, dat ‘ie niet meer in 1 keer tentoon te stellen is. Dat is gewoon te groot. Maar toen ‘ie voor het eerst in het openbaar werd getoond kon dat nog wel. Dat was in 1987, in Washington bij ‘The National Mall’. Ook toen was de namen-quilt al gigantisch hoor, maar nu is het niet normaal meer. Alles bij elkaar gaat het dan om meer dan 1000 vierkante kilometers, en zo’n 54 ton aan gewicht. Da’s nog eens een kleedje hè?

Leuk

Ik weet het, ik draaf weer eens door. Ik stort weer allerlei informatie over je uit, historische feitjes, weetjes en ditjes en datjes. Maar ja, zo zit ik nou eenmaal in elkaar. En ik hoop dat jij er ook wat van opsteekt, dat de volgende keer dat het voer foulards of quilts gaat, dat je dan zegt ‘wist je trouwens dat’, en dat je dan over een 2000 jaar oude deken uit een grot in Mongolië begint. Of dat je vertelt over het namendoek in de VS, als herinnering aan die ontelbare AIDS slachtoffers. Dat zou ik nou leuk vinden. Laat maar weten als je de volgende keer een pubquiz wint met het antwoord ‘quilt’!

Keuzes

Maar ja, ik begon dit verhaal over kleden, foulards en quilts, met een bank. Met jouw bank of mijn bank, een bank die we mooi willen houden. En mijn punt was helemaal aan het begin, en dat is het nu nog steeds, dat die bank best wel een kleed verdient. Dat je om je bank mooi te houden echt wel wat keuzes hebt. Je kunt voor een bankhoes gaan, die span je dan in zijn geheel over de bank heen. Makkelijk en handig, maar hij gaat wel over de hele bank heen, en dat moet je dan op dat moment wel willen. Daarnaast kun je ook een bankbeschermer nemen; die leg je over de zitting en rugleuning en al dan niet ook over de armleuning. En je kunt natuurlijk kiezen voor een foulard.

Verjaardag

Het voordeel van de foulard is vooral dat ‘ie zo lekker informeel is. Het lijkt ook gewoon op een deken die je even over de bank hebt gelegd. Maar o, wat is ‘ie super handig. Had ik trouwens al eens verteld over mijn neef die op kamers woont? Die woont in een studentenhuis, met nog 3 andere jonge gasten. En ja, dat studentenhuis is precies zoals je denkt dat het is. Ik zal maar niet beginnen over schoonmaken, over wassen, over afwassen, stofzuigen. Allemaal woorden die kennelijk niet in hun woordenboeken staan. Maar de foulard staat daar wel in. Want al 3 jaar achter elkaar wil meneer van zijn oom, van mij dus, een nieuwe foulard voor zijn verjaardag.

Viezigheid

Met andere woorden, de levensduur van een foulard bij mijn neef is precies 1 jaar. Maar daarmee haalt hij wel het gemiddelde flink omlaag hoor. Want onze foulards zijn van de allerbeste kwaliteit. Als die jongens nou gewoon een keer dat ding zouden wassen, zou het al heel veel schelen. Maar ja, dat zit er niet in. Dus gaat er om het jaar een nieuwe foulard op die bank van hen, in dat studentenhuis. Uiteindelijk doet die foulard dus wel precies wat ‘ie moet doen he? De bank beschermen tegen viezigheid en troep. Alleen in een normaal huishouden was je de foulard als er pizza gemorst is, bij deze studenten kun je de pizza’s weken later nog zien zitten.

Geen kachel

Maar de foulard dus, en de beschermende factor daarvan. Dat is ook waarom ik eigenlijk vind dat iedereen in ieder geval 1 foulard in huis zou moeten hebben. Gewoon, ergens in een kast of een la, en tevoorschijn halen wanneer het nodig is. Als er bezoek is, als de kinderen speelkameraadjes over de vloer hebben, als de huisdieren verharen, als er een feestje is. Of gewoon, als het wat frisser wordt buiten, want een foulard zorgt ook voor jou voor warmte. En als je er dan zelf nog een dekentje bij hebt, dan heb je geen kachel meer nodig!

Conclusie

Je ziet het, er is van alles mogelijk. Dus wanneer je bank of stoel beschadigd is, of je wil je meubelstuk beschermen, het kan allemaal. Bankhoezen, bankbeschermers, foulards. Wij van bankhoezen.nl weten daar alles van, dus je kunt bij ons terecht.